Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Lasy Sieniawskie" – (kod PLH 180054)

Obszar zaproponowany przez Wojewódzki Zespół Specjalistyczny w Rzeszowie (WZS 2008), w początkowej wersji posiadał powierzchnię 24 632,3 ha. W ramach prac weryfikacyjnych w 2009 r. powierzchnia Obszaru uległa zmniejszeniu i wynosi 18 015,41 ha, z czego w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Sieniawa leży 7 257,34 ha, a 6 607,18 ha stanowią grunty nadleśnictwa (Plan Ochrony Przyrody 2011 – 2020).

Obszar Lasy Sieniawskie jest zwartym kompleksem leśnym o powierzchni około 220 km², leżącym na Płaskowyżu Tarnogrodzkim. Lasy wchodzące w skład obszaru zarządzane są przez trzy nadleśnictwa: Sieniawa, Oleszyce i Jarosław, dawniej Radymno należące do RDLP w Krośnie. Obszar leży w granicach administracyjnych gmin: Adamówka, Oleszyce, Sieniawa, Stary Dzików, Tarnogród i Wiązownica. Wewnątrz obszaru znajdują się jedynie trzy miejscowości: Radawa. Mołodych i Wola Mołodycka (www.natura2000.org.pl).

Na występujących w Lasach Sieniawskich żyznych glebach dominują lasy mieszane (około 60% powierzchni), następnie bory oraz fragmenty olsów. Spośród siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej największą powierzchnię (łącznie 1764 ha) zajmuje grąd subkontynentalny Tilio – Carpinetum, kwaśne buczyny niżowe Luzulo pilosae-Fagetum (611 ha) oraz łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae (580 ha). Z roślin chronionych stwierdzono tu m.in. występowanie trzech storczyków: storczyka plamistego Dactylorhiza maculata, listery jajowatej Listera ovata oraz gnieźnika leśnego Neottia nidus-avis, dwóch gatunków widłaków: widłaka jałowcowatego Lycopodium annotinum i widłaka goździstego Lycopodium clavatum, przylaszczki pospolitej Hepatica nobilis, wawrzynka wilcze łyko Daphne mezereum oraz ciemiężycy zielonej Veratrum lobelianum (Plan Ochrony Przyrody 2011 – 2020).

Obszar Lasy Sieniawskie jest ostoją populacji wilka Canis lapus liczącej od 6 do 8 osobników, która należy do odrębnej genetycznie subpopulacji występującej w Dolinie Sandomierskiej i na Roztoczu. W obszarze stwierdzono obecność dwóch osiadłych watach wilków. Stanowi to 15% liczącej około 50 osobników populacji bytującej w kontynentalnej części województwa podkarpackiego oraz 1% populacji krajowej tego gatunku. Najbliższe populacje tego gatunku znajdują się w Puszczy Solskiej (10km), Lasach Janowskich (20 km) oraz wokół Horyńca. Z obszarami tymi zachowana jest łączność poprzez tereny leśne oraz ekstensywnie użytkowane tereny rolne i nadrzecze. Istnieje też bezpośrednie połączenie z lasem Łukawiec, który stanowi część terytorium jednej z tutejszych watach.

W obszarze występuje dość licznie bóbr Castor fiber, jego populacja szacowana jest na 250 - 300 osobników oraz wydra Lutra Lutra (około 40 osobników). Spośród nietoperzy obserwowano tu nocka rudego i borowca wielkiego. Ponadto stwierdzono w Obszarze rzadki gatunek bezkręgowca: pachnicę dębową (oddz. 169 g Nadleśnictwo Sieniawa).

Obszar Lasy Sieniawskie jest ostoją przynajmniej 158 gatunków ptaków, z czego 37 to gatunki z załącznika I Dyrektywy Ptasiej. Populacje lęgowe 9 gatunków spełniają kryteria stawiane obszarom o randze ostoi międzynarodowej (C1 i C6) stanowiąc ponad 1% krajowej populacji: bociana czarnego, trzmielojada, orlika krzykliwego, derkacza, puchacza, puszczyka uralskiego, dzięcioła zielonosiwego, dzięcioła białoszyjego i muchołówki białoszyjej (www.natura2000.gdos.gov.pl).

Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Dolina Dolnego Sanu" (kod PLH 180020)

Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Dolina Dolnego Sanu" obejmuje najciekawsze i najbardziej cenne przyrodniczo fragmenty doliny Dolnego Sanu na odcinku Jarosław – ujścia do Wisły.

Całkowita powierzchnia Obszaru wynosi 10 176 ha, z czego w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Sieniawa leży 357,58 ha.

Dolina dolnego Sanu to druga obok doliny Wisły centralna dolina Kotliny Sandomierskiej. Na tym odcinku rzeka ma kierunek NW- SE. Dolina ma szerokość od 7 do 15 km i cechuje ją rzeźba typowa dla rzek w stadium dojrzałym. Zasadniczymi elementami jej budowy są: szerokie holoceńskie dno doliny oraz równie obszerna terasa plejstoceńska. W obrębie holoceńskiego dna występują dwa poziomy terasowe – są nimi niższa terasa zalewowa (łęgowa) i wyższa terasa rędzinna. Współczesny San, pomimo regulacji, cechuje się procesem korytowym właściwym rzekom roztokowym. W okresie niskich stanów wód rzeka tworzy piaszczyste odsypy w postaci plaż i ławic. Do obszaru włączony jest również fragment stromego zbocza doliny w okolicach Zarzecza i Krzeszowa. W dolinie dominuje krajobraz rolniczy (www.lasy.gov.pl).

Celem ochrony w obszarze jest zachowanie mozaiki siedliskowej charakterystycznej dla większych dolin rzecznych.

Zidentyfikowano tu łącznie 14 typów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Największe znaczenie mają kompleks zbiorowisk przykorytowych (łęgi wierzbowe, ziołorośla i pionierska roślinność na piaszczystych odsypach i namuliskach).

Istotną rolę w dolinie odgrywają także różnego typu ekstensywnie użytkowane łąki (kod 6510, kod 6410, kod 6440) oraz , szczególnie w północnej części obszaru, liczne starorzecza z bogatą florą wodną. Młode strome zbocza w okolicach Zarzecza i Krzeszowa, poza roślinnością ciepłolubną, obfitują w wysięki i wypływy wód podziemnych, na których wykształciły się  łęgi olszowe w masowym    udziałem    skrzypu   olbrzymiego.  Na   suchych   łąkach i pastwiskach oraz na krawędziach erozyjnych wykształcają się ciekawe zbiorowiska kserotermiczne. Florę i faunę cechuje znaczne bogactwo, wykazano tu 19 gatunków z Załącznika II DS.

Występują tu istotne na poziomie regionalnym populacje Maculinea teleius, M. nausithous, Lutra Lutra i Aspius aspius. W dolinie występują również takie gatunki jak: Orchis coriophora, Rosa gallica, Potentilla rupestris, Clematis recta, Trapa natans czy Mantis religiosa. Obszar stanowi także istotny korytarz ekologiczny, w tym dla ichtiofauny.

Wody rzeki San i jej dopływów są siedliskiem cennych gatunków ryb z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Dorzecze Sanu objęte jest krajowym programem restytucji ryb wędrownych (certy, troci wędrownej, łososia i jesiotra ostronosego) zaś jego  dopływy   na   tym   odcinku   są   wymienione   jako   jedne z cieków dorzecza o walorach kwalifikujących je jako potencjalne tarliska anadromicznych ryb wędrownych i siedlisko ryb prądolubnych o znaczeniu europejskim (Plan Ochrony Przyrody 2011 – 2020).

Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Starodub w Pełkiniach" (kod PLH 180050)

Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Starodub w Pełkiniach" o powierzchni 574,82 ha, usytuowany jest niedaleko Jarosławia, na granicy Pradoliny Podkarpackiej i Doliny Dolnego Sanu. Tworzy go zwarty kompleks łąk położonych pomiędzy miejscowościami Pełkinie, Ujezna, Jagiełła i Rozbórz (www.natura2000.gdos.gov.pl).

Są to niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie Arrhenatherion elatioris (kod 6510) i zmiennowilgotne łąki trzęślicowe z rzędu Melinion (kod 6410), wymienione w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. Z roślin wymienionych w Załączniku II stwierdzono: selernicę żyłkowaną Cnidium dubium, goździka pysznego Dianthus superbus, goryczkę wąskolistną Gentiana pneumonanthe, mieczyka dachówkowatego Gladiolus imbricatus (fot. 19), kosaćca syberyjskiego Iris sibirica, sita czarnego Juncus atratus (Plan Ochrony Przyrody 2011 – 2020).

Niewielki fragment Obszaru o powierzchni 8,23 ha znajduje się w części S zasięgu terytorialnego Nadleśnictwa Sieniawa.